Uganda yönetimine muhalif olan blogger Fred Lumbuye, 2013 yılından bu yana Türkiye’de yaşıyor. 4 Ağustos’ta Türkiye’de gözaltına alındığında olay, uluslararası bir boyut kazandı.

Lumbuye, 1986'dan beri ülkeyi yöneten Başkan Yoweri Museveni hakkında eleştirel paylaşımlarda bulunuyor. Uganda Dışişleri Bakanı Okello Oryem, bir TV kanalında verdiği beyanda Lumbuye’nin propaganda yapmak, şiddeti teşvik etmek ve saldırgan iletişim kurmak gibi Uganda’da 15 ayrı suçlamayla karşı karşıya olduğunu belirtti. En son yaklaşık 1,5 ay önce Lumbuye ile görüştüklerini söyleyen Melissa ve Umar, muhalif olduğu için Lumbuye’nin hayatından endişe duyduklarını ve nerede olduğundan emin olmadıklarını söyledi.

“Sınır dışı edilirse…”

Gazet Duvar’da yer alan haber göre gözaltına alındığı tarihten bu yana Lumbuye’den haber alınamaması konuyla ilgili soru işaretlerini artırdı. Zira bir grup Ugandalı avukat tarafından imzalı olarak medyaya sunulan açıklamada Lumbuye’nin gözaltına alındıktan sonra sınır dışı edildiği bilgisi yer aldı. Lumbuye’nin arkadaşları Umar ve Melissa’ya göre ise blogger hala Türkiye’de. Melissa ve Umar, Lumbuye ile en son yaptıkları görüşmeyi şöyle anlattı: “Fred’le ağustos ayında telefonla görüştük. Kendisi Aksaray’daki evindeydi. ‘Birileri beni arıyor’ dedi ve evden çıktı…”

Peki sonra ne oldu? Arkadaşları bundan sonra yaşananlarla ilgili şunları söyledi: “Dışarı çıktıktan sonra kendisinden bir daha haber alamadık. Bir süre sonra ise Türkiye’deki Uganda Büyükelçiliği'nde olduğuna dair bir bildi aldık. Ancak kendisinden haber alamadığımız için Uganda’ya teslim edildiği ya da teslim edileceği konusunda endişe yaşıyoruz. Güvende olup olmadığını bilmek istiyoruz. Eğer Fred sınır dışı edilirse onu öldürürler.” Uganda’ya sınır dışı edilmesi halinde Lumbuye’nin idam edileceğini belirten Umar ve Melissa, arkadaşlarının güvende olup olmadığını öğrenmek istediklerini, yetkililerden açıklama beklediklerini ifade etti.

Ugandalı milletvekili açıklama yaptı

Konuyu yakından takip eden Uganda’nın muhalefet partisinin milletvekili Nkunyingi Muawada, 31 Ağostos’ta sosyal medya hesabından bir paylaşım yaptı. Muawada, Uganda'nın başkenti Kampala'da görev yapan Türkiye Büyükelçisi Fikret Kerem Alp ile görüştüğünü ve Lumbuye’nin Türkiye’de olduğunu teyit ettiğini açıkladı. Muawada “Lumbuye Türkiye’de ama hapishanede değil, göçmen merkezinde” ifadelerini kullandı. Muawada 4 Eylül’de yeni bir paylaşım daha yaparak, Türkiye’deki yetkililerle görüşmelerin olumlu bir şekilde sürdüğünü ve Lumbuye’nin kurtulacağını belirtti.

Lumbuye’nin Türkiye vizesinin süresi dolduğu için geri gönderme merkezinde tutulduğu ileri sürülüyor. Muawada’nın açıklamalarını takip eden Umar ve Melissa, bu nedenle konuya temkinli yaklaşıyor. Lumbuye’nin her an sınır dışı edilmesinden korktuklarını ve arkadaşlarına bir an önce kavuşmak istediklerini vurguladılar.

Konuyla ilgili aranan Uganda Büyükelçiliği ise Lumbuye hakkında bilgi vermedi.

Konu meclis gündeminde

HDP Kocaeli Milletvekili Ömer Faruk Gergerlioğlu da Lumbuye’nin akıbetini sordu. İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’ya soru önergesi veren Gergerlioğlu, “Fred Lumbuye isimli kişinin Uganda Büyükelçiliği’nde tutulduğu iddiası doğruysa bu tutulma işlemi bakanlığınızın bilgisi dahilinde mi yapılmıştır?” diye sordu.

Gergerlioğlu’nun Soylu’nun yanıtlaması istemiyle verdiği soru önergesi şöyle:

- Fred Lumbuye isimli kişinin zorla tutulduğu iddiası doğruysa Fred Lumbuye isimli kişinin tutulma nedeni nedir?

- Fred Lumbuye isimli kişinin zorla tutulduğu iddiası doğruysa Fred Lumbuye isimli kişinin hakkında kırmızı bülten olduğu için mi zorla tutulmuştur?

- Türkiye Gözaltı Göçmenlik Merkezi’ne götürüldüğü iddiası doğru mudur? Eğer bu iddia doğruysa Fred Lumbuye isimli kişinin sağlık durumu nasıldır? Fred Lumbuye isimli kişi Uganda’ya iade edilecek midir?

- Fred Lumbuye isimli kişi İnterpol tarafından aranmakta mıdır?

- Fred Lumbuye isimli kişinin Uganda’ya iadesi olduğunda hayati tehlikesi olduğu iddiası doğruysa Fred Lumbuye isimli kişinin ülkeden çıkartılmasına izin verilecek midir?

- 03.08.2021 tarihinde gerçekleştiği iddia edilen olay ile ilgili güvenlik güçleri ne gibi bulgular elde etmiştir?

- Son 5 yılda kendi ülkelerinde haklarında tutuklama kararı olan kaç yabancı uyruklu kişi ülkelerine iade edilmiştir?

- Son 5 yılda kaç yabancı uyruklu kişi hangi ülkelere iade edilmiştir? İade edilen yabancı uyruklu kişilerin iade edilme nedenleri nelerdir?