“Bir sorun için ayaklanırsak, 
başka konular için de harekete geçebiliriz”

Ocak ayının başından beri Almanya’nın dört bir yanında her cuma günü öğrenciler sokaklarda. “Fridays for Future” hareketi şimdi daha büyük ve enternasyonal bir güne hazırlanıyor. İklim değişikliğine karşı 15 Mart 2019’de, dünya çapında 92 ülkede (Türkiye de bunlar arasında) “Fridays for Future” başlığıyla öğrenci boykotları/grevleri gerçekleşecek.

Almanya’daki “Fridays for Future” hareketinin oluşumunda yer alan Louis adlı gençle yapılan aşağıdaki röportaj Ocak ayının sonunda gerçekleşmiştir. Henüz o aşamada hareketin yeni olması göz önünde bulundurularak basit ve tanıma amaçlı sorular tercih edilmiştir.

- Fridays for Future fikri nerede ve nasıl oluştu?

- Geçen sene Katowice’te gerçekleşen BM İklim Konferansı’na Louisa Neubauer ile birlikte katıldım. Louisa o dönemde Greta Thunberg’in yanındaydı. 2015 yılında gerçekleşen bir önceki BM İklim Konferansı esnasında ben okulu boykot ediyordum. O açıdan biraz deneyimli olduğumu söyleyebilirim. Bu seneki konferanstan sonra Louisa ve ben Greta’nın okulu boykot etme fikrini Almanya’ya taşıma zorunluluğu hissettik. Hemen sonrası zaten Berlin’de ilk “Fridays for Future” girişimleri başlatıldı ve ardından ilk yürüyüş sabitlendi. Hareketin başarıya ulaşmasının göze çarpan nedenlerinden biri öğrencilerin iklim değişikline karşı duyarlılıklarıdır. Almanya’nın dört bir yanında birbirlerinden bağımsız bir şekilde ve kısa zaman içerisinde öğrenciler girişimlerde bulundular. Başarımızın asıl sebebi budur. Bundan yola çıkarak iletişime girmek pek zor olmadı.

- Hangi kurumlar veya dernekler vb. “Fridays for Future” içeresinde yer alıyorlar?

- Aslında bunu engellemek istiyoruz. Misal yürüyüşleri düzenleyen arkadaşların örgütsüz olmalarına dikkat ediyoruz. Elbette birtakım sivil organizasyonlar bize yardım teklifinde bulundu. Biz çoğu zaman geri durduk. Yardımları amaçsız olduklarında kabul ediyoruz. Biz kimsenin örneğin “Bu sahneyi biz size sağladık” demesini istemiyoruz. Daha çok Greenpeace veya BUND gibi çevre koruma organizasyonlarından destek geliyor. Onlar üzerinden sadece “Fridays for Future” yürüyüşü hakkında bildiri dağıtıldı.

Kuşkusuz başka gruplar da bu hareket içeresinde yer alıyorlar ama faaliyetlerini “Fridays for Future” adına yürütüyorlar. Görüldüğü gibi uzun zamandan beri aktif olan gençler var bu hareketin içerisinde. Onlar için de geçen haftalarda yaşananlar ayrı bir motivasyon demektir. Sonuçta gençlerin caddelere yığılması sevindirici bir olay.

- Almanya’daki yereller iletişim halinde mi? Temsilciler var mı ve varsa onlar nasıl iletişim kuruyor?

- Her şehirden bir temsilci oluyor. Bu temsilciler bir WhatsApp grubunda toplanıyor ve elbette bu grup içeresinde uygun bir şekilde haberleşme gerçekleşiyor. Bunun dışında bilgilenme platformlarımızda iletişim kuruyoruz. Örneğin “Fridays for Future” birkaç talepte bulundu. Talepleri temsilcilerle beraber önden WhatsApp gruplarında belirledik. Bu tabii ki bir şekilde sabır isteyen bir iş, çünkü bir anda yüzlerce mesaj okumak zorunda kalıyorsun. Talepler tartışıldıktan sonra onaylandı ve kamuoyuna iletildi. Yani merkezi olmayan bir şekilde gerçekleşiyor kararlar. Temsilcilerimiz okul ve üniversite öğrencilerinden oluşuyor. Bazı yerlerde sadece lise öğrencileri aktif. Farklıklarımız var tabii ki ama “Fridays for Future” zaten bu farklılıklarla özgün bir şey.

- Almanya çapında bir bağlantı varsa bu bağlantı sadece okullarda mı gerçekleşiyor, yoksa üniversiteler de mi bunun içeresinde?

“Fridays for Future” içeresinde gruplar oluştu, örneğin grafik ekibi. Bu grup bildirileri tasarlıyor. Bir bildiri veya broşür basmak için elbet para gerekiyor. Maddi sorunları yereller kendi inisiyatifleri ile çözüyor. Ayrıca dağıtım vb. de yerellere, daha doğrusu bireylere kalmış bir şeydir. Mesela en iyi nerede broşürler dağıtılabilir sorusunun bireysel bir cevabı var ama çoğunlukla üniversitelere ve okullara gidilir. Bu şekilde okul ve üniversiteler arasında bir bağ oluşturulduğunu söyleyebiliriz. Bu yöntemin getirdiği sorun da tabii ki bazı yerellerde bu işler bir kişinin üzerinde kalabiliyor. Herkese yetişmek istiyoruz ama telefonlaşmaktan başka bir imkan şu anda yok.

- Bazı WhatsApp gruplarında ırkçı ifadeler kullanılmış. Buna dair düşünceniz nedir?

- Evet ne yazık ki bazı gruplarda ırkçı söylemlerle karşı karşıyayız. Maalesef öyle kişileri WhatsApp gruplarından atmaktan başka bir şey elimizden gelmiyor. Herkesin onayladığı bir tüzük gibi bir şeye sahip değiliz. Sorunlar buradan da kaynaklanıyor ve biz bunu bir an önce değiştirmek istiyoruz.

- FFF yürüyüşlerinde politik grupların yasaklanacağı söyleniyor. Bunun hakkında ne düşünüyorsunuz?

- Bu çok zor bir karar. Bu kararı kim alabilir? Biz Berlin’de bu konuyu bir telefon görüşmesinde tartıştık. Sorun, bizim her kurum için bir ortak görüşümüzün olmaması. Örneğin Greenpeace. Greenpeace maden komisyonunda yer aldı ve 2038 kararını onayladı. Şimdi bunlar kalkıp bizim düzenlediğimiz yürüyüşlerde bildiri dağıtırlarsa, bu, kafa karışıklığına neden olur. Bunları düşünmemiz gerekiyor ama bunu düşünecek vaktimiz olmadı. Birileri ortaya çıkıp “Fridays for Future” biziz deyip, gençleri kendilerine çekmeleri gibi bir tehlike söz konusu.

- Gelecekte protestolar sadece iklim sorunu üzerine mi devam edecek veya örneğin savaş sorunu gibi gündemde olan sorunlar da ele alınacak mı?

Bana göre öyle bir şey gerekmiyor. “Fridays for Future” bir siyasi parti değil ve bundan dolayı da her soruna bir çözüm üretmesine gerek yok. Bu güçlü hareket kendisini sadece bir sorun üzerinden ortaya koydu. Bugünkü gücümüz de bundan kaynaklandı. Eğer şimdi başka konuları da ele alırsak her şey olduğundan daha karmaşık olur ve bu bizim gücümüzü kırabilir. Destekçi kaybedebiliriz. Ama “Fridays for Future” içerisinde başka konularla ve sorunlarla da ilgilenen birçok insan var. “Fridays for Future” hareketini başka konuları ele almak için araç olarak kullananlar var.

- Son olarak ne eklemek istersiniz?

- Son olarak şunu söylemek istiyorum. Biz siyasetçilerden bir hoşgörü beklemiyoruz. Biz artık iklim krizi için somut çözümler bekliyoruz. 40 senedir bunu devletler biliyor, o açıdan artık herhangi bir konuşmaya ihtiyacımız yok. Bizim bir harekete ihtiyacımız var. Güzel olan, eğer bir sorun için ayaklanırsak, başka konular için de harekete geçebiliriz. Çünkü her şey birbirine bağlı. Yeter ki ilk adımı biz atalım. Karşımızdaki sorun sonuçta bir adaletsizlik sorunudur. “Fridays for Future” hareketi sadece kocaman bir olayın küçük bir hususudur.

Kızıl Bayrak / Berlin