Kadın Emeği ve İstihdamı Girişimi (KEİG) Platformu, yaptığı araştırmayla mevsimlik gezici tarım işçilerinin çalışma ve yaşam koşullarını açıkladı.

Araştırmada Türkiye'de mevsimlik gezici tarım işçiliğinin tarihi ve koşulları aktarılırken, işçilerin yaşadığı problemler çalışma koşulları, çocuk işçiliği, barınma koşulları ve kadın işçiler başlıkları altında ele alındı.

Mevsimlik gezici tarım işçiliği; Mart-Kasım ayları arasında aile fertlerinin evden ayrılarak birden fazla yerde gezici olarak çalışması şeklinde tanımlandı.

Geçici ve gezici olması temel özellikler olarak ortaya konulurken genel olarak inşaat, turizm ve tarım sektörlerinde bu güvencesiz çalışma biçiminin yaygın olduğu belirtildi.

Çalışma koşulları ağır, izin yok

Geçici ve gezici işçilerin ücretlerinin düşük, çalışma koşullarının ağır ve izinlerinin olmadığı belirtilen araştırmada koşullar şu şekilde belirtildi:

“- Günlük ücretler çok düşük, kayıt dışı çalışma yaygın, ücretin bir kısmı aracıya veriliyor.

- Kadın işçilere daha düşük ücret verildiğinden, kadın çalıştırmak tercih ediliyor.

- İşçilerin belli çalışma saatleri ya da tatilleri yok. Fazla çalışma karşılığında ek ücret alınamıyor.

- Ölümlü ve ağır yaralanmalı kazalara sıklıkla rastlanıyor. Özellikle işçileri taşımada kullanılan araçlara kapasitesinden fazla binilmesi ölümlere yol açıyor.

- Özellikle tarımda kullanılan ilaçlar pek çok hastalığa sebep oluyor.

- Çalışma ve yaşam koşulları örgütlenmelerini neredeyse imkânsız hale getiriyor.

- Yüzde 80'i çadırlarda yaşayan işçilerin tuvalet ve banyoları yetersiz, içme suları sağlıksız.

- Etnik köken ve dini inanışa dayalı dışlanma yoğun şekilde yaşanıyor.”

Çalışma süresi fazla ücretler düşük

Çocuk işçiliğin yaygın olduğu bu alanda çocukların günde 12 saate varan sürelerde çalıştırıldığı ve eğitim haklarından yararlanamadığı belirtildi.

Kadınların ise mesaisi bittikten sonra yemek yapma, su taşıma, odun toplama, ateş yakma, çadır temizliği gibi ev işleri sebebiyle günde neredeyse 12-18 saat çalıştıkları vurgulandı. Ayrıca, kadınların erkeklerden daha az ücret aldığı ve ücretlerine erkekler tarafından el konulduğu da ifade edildi. Bunun yanında, kadınların tacize, tecavüze ve şiddete uğradıkları bilgisi yer aldı.

Mevsimlik tarım işçilerinin ücretleri valilik bünyesinde toplanan komisyonlar tarafından belirlendiği belirtildi.

Buna göre; tarım sektöründe çalışan kadınların erkeklerden daha düşük ücretlerde çalıştırıldığı, günlük 40-50 TL arasında yevmiye aldıkları, ancak bunun 5-10 TL’sini de dayıbaşlarına vermek zorunda kaldıkları belirtildi. Tarım işçiliği yapan erkekler ortalama 1262 TL alırken kadın işçiler ise 1032 TL alıyor.

Sorunlar giderilmeli

Kadın Emeği ve İstihdamı Girişimi (KEİG) Platformu, ortaya koyduğu bu verilerle birlikte mevsimlik işçilerin yaşadığı sorunlar karşısında ise şu düzenlemelerin yapılmasını talep etti:

“- Mevsimlik tarım işçileri sosyal güvenlik kapsamına alınmalı,
- İşçi-işveren arasında yer alan aracılık kurumu ortadan kaldırılmalı,
- Çocuk işçiliği engellenmeli,
- Ulaşım ücretsiz ve güvenli hale getirilmeli,
- Barınma alanları yaşamaya uygun hale getirilmeli,
- Kadın işçilerin omuzlarına yüklenen çocuk bakımı ve haneiçi sorumluluklar ücretsiz ve ulaşılabilir hizmetlerle ve erkeklerin eşit paylaşımı ile hafifletilmeli.”