2019 yılını 2.1 milyar TL zararla kapatan ve özelleştirme kapsamına alınan TEİAŞ’nin yüz milyonlarca lira harcayarak, “yapay zekâ tabanlı entegre güvenlik kamera” satın alacağı öğrenildi. Erdem Sevgi’nin Cumhuriyet’te yer alan haberine göre kameralar ile birlikte, “eşkale göre arama yapılabilen sistemi” de içeren satın alma işinin ihalesi öncesinde çok sayıda firma, “Sadece yurtdışından bir firmanın karşılayabileceği adrese teslim şartname hazırlandı” itirazında bulundu.

Yurttaşın cebini yakan elektrik zamları ve 2019’da 2.1 milyar TL’lik zarar ile eleştirilen TEİAŞ’nin, genel merkez ve müdürlüklerin kamera sistemleri için yüz milyonlar harcayacağı iddia edildi. Eşkal tanıma sistemi ve Türkiye genelinde 18 bin kameranın kurulumunu kapsayan işin toplam maliyetinin 350 milyon TL’yi aşacağı öne sürüldü. Bugün gerçekleştirilecek ihale kapsamında hazırlanan teknik şartnamenin, “yalnızca bir firmanın karşılayabileceği şekilde” hazırlandığı da iddialar arasında yer aldı.

İtirazla ertelenmişti

TEİAŞ, başta genel müdürlük olmak üzere, bölge müdürlüğü ile işletme müdürlüklerini de kapsayan kamera sistemi kurulumu amacıyla 7 Temmuz’da, “Yapay Zekâ Tabanlı Entegre Güvenlik Kamera (CCTV) Sistemi” adıyla ihale açtı. İhalenin 5 Ağustos’ta yapılması planlansa da yerli firmaların, “şartnamenin yurtdışından tek bir firmaya yönelik adrese teslim oluşturulduğu” iddiaları üzerine 38 sayfalık bir zeyilname hazırlandı ve ihale, 9 Ağustos Pazartesi gününe ertelendi.

İddiaya göre yeni şartname ile yurtdışından bir firma daha şartları karşılayabilir hale geldi ancak o firma da “demo” şartına takıldı. İhaleye ayrıca “Toplam cironun teklif edilen bedelin yüzde 25’inden, mal satışları ile ilgili cironun ise teklif edilen bedelin yüzde 15’inden az olmaması gerekir” şartı konulurken  Türkiye’de bu şartları sağlayan yerli bir firmanın bulunmadığı da iddia edildi. TEİAŞ’nin 18 bin kamera satın alımını içeren ihalesinin şartnamesinde, kamera sistemlerinin yapay zekâ tabanlı bir altyapıya sahip olması gerektiği belirtildi. Kamera sisteminde eşkale göre arama özelliği bulunacağı bildirildi.

Yüksek maliyet uyarısı

Teknik şartnameye itiraz eden yerli firmalar, profesyonel eşkal tespit sistemlerinin yüksek işlem gücüne sahip sunucularda çalıştığı için maliyetinin çok yüksek olacağına dikkati çekti. İtirazda, TEİAŞ’nin talep ettiği sistemlerin yalnızca kolluk kuvvetlerince ve kısıtlı miktarlarda kullanıldığı vurgulandı. İhale kapsamında öte yandan üç adet de radar istenildi. Radarların nereye kurulacağı ise ihale dosyasında belirtilmedi.