Sayıştay Başkanlığı’nın Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) Başkanlığı 2020 yılı taslak denetim raporu ortaya çıktı. TBMM KİT Komisyonu üyesi CHP Zonguldak Milletvekili Deniz Yavuzyılmaz’ın ulaştığı raporda milyonlarca gencin hayatını ilgilendiren sınav işlemlerinin yürütülmesi ve sonuçlandırılmasına ilişkin ihalelere yıllardır tek firmanın katıldığı vurgulandı. Sayıştay ihalelerin yaklaşık maliyetin üzerinde sonuçlandığını tespit etti.
Sayıştay’ın geçen temmuz ayında hazırladığı ÖSYM Başkanlığı 2020 yılı taslak denetim raporunda “Sınav işlemlerinin yürütülmesi ve sonuçlandırılmasına ilişkin ihalelere yıllardır tek firmanın katılması ve yaklaşık maliyetin üzerinde sonuçlanması” adlı bir bölüm yer aldı. Raporda ÖSYM tarafından 2019 yılında 8 milyon 145 bin 628 kişinin girdiği 40 sınav, 2020 yılında 10 milyon 698 bin 552 kişinin girdiği 36 sınav yapıldığı ve 2021 yılında da yaklaşık 8 milyon 241 bin 96 kişinin gireceği tahmin edilen 22 sınav yapılmasının planladığı belirtildi.
Yalnızca 3’ü maliyetin yüzde 1 altında
Rapora ulaşan TBMM KİT Komisyonu üyesi Yavuzyılmaz Cumhuriyet’ten Hazal Ocak’a şöyle konuştu: “Sansürlenen Sayıştay’ın ÖSYM Taslak Raporu’nu ortaya çıkardık. Sayıştay’ın yayımlanan raporunda yer alması engellenen, sansürlenen çok önemli bulgular, bu taslak raporda yer alıyor.
“Taslak rapora göre ÖSYM’nin, sınav işlemlerinin yürütülmesi ve sonuçlandırılmasına ilişkin ihalelere yıllardır sadece tek firma katılıyor. Böylelikle maliyetin altında kırımlı fiyat teklifleri alabilecekken yıllarca ihaleler ya yaklaşık maliyet etrafında ya da yaklaşık maliyetin üzerinde sonuçlanıyor. 2020’de nakliyat ve dağıtım dahil tüm sınav işlemleri için belirlenen yaklaşık maliyet 289 milyon lira. Ancak ihale, 294 milyon lira üzerinden bağlanıyor. ÖSYM bu ihalede en az 5 milyon lira zarar ediyor. Son 10 yılda ihalelerin yedisi yaklaşık maliyetin üzerinde, yalnızca üçü ise yaklaşık maliyetin yüzde 1 altında. ÖSYM hemen her yıl zarar ettiriliyor. Soruları çalınan, geçen yıllarda gençlerin geleceğinin karartılmasından sorumlu yetkililerin cirit attığı ÖSYM’nin, 2021’de 8 milyon 241 bin 96 kişinin gireceği 22 sınavı liyakatli bir şekilde yapıp yapamayacağı soru işareti yaratıyor.
“Bu bulgunun yayımlanan ÖSYM 2021 Yılı Sayıştay Raporu’ndan neden çıkarıldığı ise şüpheleri artırıyor.”
“Yaklaşık maliyetin üzerinde”
“2020 yılında uygulanacak olan sınavlara yönelik sınav evrakı baskı, paketleme, tarama, arşivleme ve sınav malzemelerinin şehirlerarası nakli ve şehir içi dağıtımına yönelik hizmet alım işi” ihalesine çıkıldığı kaydedilen raporda ihalenin yaklaşık maliyetinin 289 milyon 8 bin 185 lira olarak belirlendiği anlatıldı. Raporda ihaleye tek firmanın katıldığı vurgulanarak “Firmanın ilk teklifi 387 milyon 229 bin 847 TL olmuş, ihale komisyonu ihaleye açık eksiltmeyle devam etmiş ve firmadan 6 tur teklif alınmıştır. Son tur teklifi olan 294 milyon 30 bin 926 TL üzerinden ihale sözleşmeye bağlanmıştır” denildi.
Raporun bu bölümünde özetle şu ifadeler kullanıldı:
“İhalenin bedeli yaklaşık maliyetten yüksek olmakla birlikte ihale komisyonu gerekçesinde ‘ihaleye başka teklif veren olmaması, 2020 yılı sınav takviminin ilan edilmiş olması ve başkaca seçeneğin olmaması nedeniyle isteklinin vermiş olduğu son teklifin yaklaşık maliyetin üzerinde olmasına rağmen, ödeneğinin olması ve kamu yararı ve hizmetin gerekleri dikkate alınarak’ ihaleyi sonuçlandırmak durumunda kalmışlardır.”
“Raporda tedbir vurgusu”
Raporun bu bölümünde son olarak ÖSYM gider bütçesinde önemli bir paya sahip olan söz konusu ihaleler için ihaleye katılımcı firma sayısını artırmak amacıyla tedbirler alınması ve sınav maliyetlerinin düşürülmesi gerektiğine değinilerek “konsorsiyumlara ihalelerde teklif verilmesi, mal ve hizmet alımı ile nakliye ve şehir içi dağıtım işlerinin ayrı ayrı, sınav uygulamasının saate entegre kamera ile kayıt altına alınması ve el detektörü hizmet alımı işinin yıllık olarak ihale edilmesi, ihalelerin en geç kasım ayı içinde yapılması maliyetlerin düşürülmesi açısından önem arz etmektedir” ifadeleri kullanıldı.
