Wan'ın Erdîş (Erciş) ilçesinde yaşanan deprem sonrası kentin yeniden inşası adına dönemin AKP'li belediyesi ile TOKİ arasında imzalanan protokollere rağmen 5 yıldır ilçe merkezinde yapılaşma çalışmaları başlatılmazken, imzalanan protokollerin de TOKİ'nin karını yükseltmeye dönük maddelerle dolu rant protokolü olduğu açığa çıkmıştı.
DİHA’dan İdris Yılmaz’ın haberine göre, TOKİ ve dönemin AKP'li Belediyesi arasında yapılan protokolün devamındaki maddelerde TOKİ ile anlaşamayan mülk sahiplerinin mülklerinin "kamulaştırma" adı altında ellerinden alınacağı beyan edilirken, kamuya ait olan ve metrekaresi 15 bin TL olan ticari alanların metrekaresinin TOKİ'ye 1 TL'ye satıldığı ortaya çıktı.
Kamulaştırma işlemleri ve masrafları belediyeye
AKP'li Erdiş Belediyesi ile TOKİ arasında yapılan protokolün 3. Maddesinde yer alan Kamulaştırma bölümünde ise şu esaslara yer verilerek, ranta karşı çıkan esnaflar kamulaştırma zorbalığına maruz bırakılıyor. Protokoldeki söz konusu maddede, protokol kapsamında 3.şahıslarla anlaşma sağlanmaması durumunda, kamulaştırma işleminin belediye eliyle gerçekleşeceği, avukat giderleri dahil tüm giderlerin de belediyece ödeneceği karar altına alınıyor. Protokolde "hak sahipleri temasları" başlığı adı altında hazırlanan maddede ise "Kentsel Dönüşüm Projesi" kapsamında usulsüzlüklerinin ortaya çıkması durumunda hak sahiplerine cevap vermemek için belediyeyi ve halkı karşı karşıya getirecek bir madde de eklenerek bu konudaki sorumluluk da her yönüyle belediyeye yükleniyor.
Protokolün devamında, TOKİ'nin yaptığı bütün yapıların belediyeye teslim edileceği ve doğabilecek her türlü sorundan belediyenin sorumlu olabileceğine yönelik yerleştirilen maddeler de, konutlarıyla ilgili sorunlar yaşayan hak sahiplerinin sorunların çözümü için neden muhatap bulamadığının da cevabını veriyor.
Bir bardak çay parasına milyon TL'lik ticari alanlar TOKİ'ye
Protokolde yer alan "kamu mülkiyeti" alışverişi ise milyonlarca liralık rantın nasıl yaratıldığını gözler önüne seriyor. TOKİ'nin ilçedeki emlak fiyatlarını belirlemek için oluşturduğu emlak komisyonunun belirlediği rakamlara göre metrekaresi 6 bin TL ile 16 bin TL arasında işaretlenen arazilerin 56 bin metrekaresi TOKİ'ye toplamda 56 Bin TL karşılığında verilmiş. Yani her metrekareye yalnızca 1 TL verilerek bir bardak çay parasına milyonlarca liralık rant yaratılmış. Mülkiyet pazarlığı karşılığında ise TOKİ cami, kültür merkezi ve belediye hizmet binası yapacağı sözünü vermiş. TOKİ'ye peşkeş çekilen arazinin piyasa fiyatının 750 milyon TL civarında olduğu belirtilirken, TOKİ'nin bu ticari alanlara karşılık yaptığı cami, kültür merkezi ve belediye hizmet binası bedeli ise 19 Milyon TL'ye karşılık geliyor.