Antep’te SANKO Sani Konukoğlu Üniversitesi Hastanesi COVID-19 yoğun bakım ünitesinde meydana gelen patlama sonrasında 12 hasta yaşamını yitirdi. TMMOB Kimya Mühendisleri Odası konuya ilişkin yazılı bir açıklama yayımladı. Açıklamada “COVID- 19 salgını nedeniyle hastanelerin yoğun bakım ünitelerinde oksijen terapisi amaçlı kullanılan cihazlar yaygınlaşmıştır" denildi

Açıklamada cihazlardan en yaygın kullanılanları Yüksek Akış Nazal Oksijen Terapi Sistemi (HFOT/HFNO/HFNC) cihazları olduğu belirtilerek “Cihazlar oksijen, ısıtıcı, nemlendirici sıvı gibi yanıcı, yakıcı ve parlayıcı maddelerle çalıştığı için cihazın güvenli kullanımı çok önemlidir” denildi. HFNO/HFOT/HFNC oksijen terapi sisteminin yeni bir teknoloji olduğunu ve yaygın kullanımının bu erken aşamasında yangın güvenliği önlemleri alınmazsa yangınların oluşabileceğinin altı çizildi.

Açıklamada bazı tedbirlere de yer verildi:

1- Cihazın yanlış kullanımı, nemlendirme haznesindeki sıvının ısıtıcı ile teması ve hastanın baş ve boyun bölgesinde oluşabilecek yüzde 25-30’dan fazla oksijen konsantrasyonunun yangın/patlama riski oluşturabilecektir. Sistemde oksijen konsantrasyonunu azaltmak için oksijen / hava karıştırıcı kullanmak yangın riskini azaltmaya yardımcı olacaktır.

2- T.C. Sağlık Bakanlığı Kamu Hastaneleri Genel Müdürlüğü’nün yazısında belirtildiği gibi sistemin nemlendirme haznesine üreticisinin belirttiği sıvıdan başka sıvı kullanmamak, sıvıyı ısıtıcı hazne ile temas ettirmemek alınması gereken önlemlerdendir.

3- Bu önlemlerin yanı sıra hastanelerde depolama tanklarında bulunan sıvı oksijen ve ambulanslarda kullanılan oksijen tüplerinde sık yaşanan ve tedbir alınması gereken diğer bir husus sıvı fazla gaz faz arasındaki çek valfin arızalı olması durumunda, sıvı fazdan gaz fazına geçen oksijenin basıncının yaklaşık 700 kat artması sonucu patlamaya neden olabilmesidir. Bu olumsuz durumu önlemek için periyodik bakım prosedürlerinin eksiksiz uygulanması gerekmektedir.

4- Diğer önemli husus yağlı/kirli elle oksijen tüp vanalarına dokunmamaktır. Bu şekilde vanaya dokunmak patlamaya (ani yanma) neden olacağı için kullanıcılar oksijen tüpleri ile çalışırken iş eldiveni kullanmalıdır.

5- Hastaların yatak başında bulunan kanallardan ortama yayılacak oksijen kaçağı yakıcı bir gaz olan oksijeni ortamda muhtemel bulunabilecek alkol vb. yanıcı maddelerle elektrik ya da ısıtıcı gibi tutuşturucu kaynağı ile buluşturup yangına patlamaya neden olabilmektedir. Bu riski azaltmak için cihazların ve oksijen hatlarının periyodik bakımının yapılması gerekmektedir.

6- Yangınların çıkması için yukarda bahsedilen önlemlerin yanı sıra çıkan yangının etkisini azaltmak için Binaların Yangından Korunması Hakkındaki yönetmelik hükümlerinde bahsedilen, yatay kaçış yollarının oluşturulması, bu yolların sürekli açık tutulması ve yangından korunma ve söndürme için bina personelinden oluşturulan ekibin eğitilmesi gerekmektedir. Ayrıca yapılacak yangın senaryosu ile bina tahliye ve söndürme konularında deneyim sağlamak var olan aksaklıkları müdahale yöntemlerini gözden geçirmek için her yıl tatbikat yapılması gerekir.

7- Bu tür kazaların tekrar yaşanmaması için ülkemizdeki tüm hastane yönetimlerinin iş güvenliği önlemlerinin eksiksiz alınmasını sağlaması gerekmektedir.