Sermaye devleti kapitalistlerin ihtiyaçları doğrultusunda bugüne kadar özelleştirme saldırılarını sistemli bir şekilde hayata geçirmiş, gelinen süreçte ise bir hayli mesafe almış bulunuyor.

Turgut Özal döneminde 24 Ocak kararlarıyla belli bir ivme kazanan özelleştirme saldırıları, AKP döneminde ise daha pervasız bir şekilde uygulanmıştır.

Turgut Özal tarafından 1984’te startı verilen özelleştirme saldırısı sonucu bir dizi kurum “halka arz” adı altında sermayeye peşkeş çekildi. 1985’ten itibaren 244 kuruluştaki kamu hisseleri, 22 yarım kalmış tesis, 386 taşınmaz, 6 otoyol, 2 boğaz köprüsü, 103 tesis, 6 liman, şans oyunları lisans hakkı ile araç muayene istasyonları özelleştirme kapsamına alındı.

1988’de uygulamaya konulan “halka arz” yöntemiyle özelleştirilen kuruluşlar arasında Kepez Elektrik, ERDEMİR, POAŞ, Çukurova Elektrik, PETKİM, THY, TÜPRAŞ gibi kuruluşlar yer aldı.

Özelleştirmelerin yüzde 90’ı AKP döneminde

AKP dönemi ve öncesinde onlarca KİT vs. özelleştirilirken, bugün AKP şeflerinin dillerinden düşürmediği “yerli ve milli” söylemleri sadece saldırıya kılıf işlevi gördü. Sermayeye peşkeş çekilen kurumlarda çalışan işçi ve emekçiler ise işsizliğe veya daha kötü koşullar altında çalışmaya mahkum edildi.

1986-2002 yılları arasında toplam 8 milyar dolar özelleştirme geliri elde edilirken, 2003-2015 yılları arasında bu tutar 61,8 milyar dolara ulaştı. Bugüne kadarki toplam özelleştirmelerin yüzde 90’ı AKP döneminde gerçekleştirildi.

Şeker fabrikalarının satılmak istenmesiyle bir kez daha gündeme gelen özelleştirme saldırısının yarattığı yıkımı görmek için sadece istatistiklere dahi bakmak yeterli.

Özelleştirme peşkeşinde aslan payı “milli olmayan” sermayeye

Bugün AKP eliyle sürdürülen “yerli, milli” vb. söylemlerin aslında tamamen aldatmacadan ve işçi-emekçilerin bilincini bulandırma çabasından ibaret olduğu da, özelleştirilen kurumların kimlere peşkeş çekildiği de verilere bakıldığında rahatlıkla görülecektir:

2005’te TÜRK TELEKOM’un yüzde 55’i Arap sermayesi Ojer Telekom’a, TÜPRAŞ’n yüzde 51’i 4.1 milyar dolara İngiliz Shell-Koç ortaklığına satıldı. 2006’da PETKİM’in yüzde 51’i 2 milyar dolara Azer Socar’a, TEKEL’in 6 sigara fabrikası 1.7 milyar dolara Hollanda merkezli British&American Tobacco’ya satıldı.

TEKEL’in içki bölümünü 2003’te alan yerli Mey, 3 yıl sonra aldığı fiyatın 2,5 katına hisseleri ABD’li fon TPG’ye devretti. Fon 5 yıl sonra Mey’i özelleştirildiği fiyatın yaklaşık 10 katı fiyata İngiliz Diageo şirketine sattı.

TÜPRAŞ’ın yüzde 14.76’sı, THY’nin yüzde 26’sı, PETKİM’in yüzde 25’i, Halk Bankası’nın yüzde 17’si, Telekom’un yüzde 9’u borsada yabancı yatırımcılara satıldı.

Sadece AKP’li yıllarda özelleştirilen 125 fabrika ve işletmenin listesi ise şöyle:

Taksan, Gerkonsan, SEKA Afyon işletmesi, SEKA Balıkesir işletmesi, SEKA Çaycuma işletmesi, SEKA Kastamonu işletmesi, SEKA Aksu işletmesi, SEKA Taşucu Tersane Alanı, SEKA ya ait 4 taşınmaz, TZD Sakarya işletmesi, THY USAŞ, TDİ Trabzon Limanı, TDİ Dikili Limanı, TDİ Kuşadası Limanı, Sümer Holdinge Ait Merinos Halı Fabrikası, Sümer Holding Eryağ, SÜMER HOLDİNG Adıyaman işletmesi, SÜMER HOLDİNG 117 adet taşınmaz, KBİ 103 arsa, 89 lojman, EBÜAŞ-MEYBUZ, EBÜAŞ 54 taşınmaz, TEKEL Kaya Tuzu İşletmesi, TEKEL 30 taşınmaz, ESGAZ, 25- BURSAGAZ, ETİ BAKIR, ETİ GÜMÜŞ, ETİ KROM, ETİ ELEKTROMETALURJİ A.Ş, Çayeli Bakır işletmeleri A.Ş, KBi Samsun işletmesi, KBi 65 adet taşınmaz, DiV-HAN A.Ş, Amasya Şeker Fabrikası, Kütahya Şeker Fabrikası, TÜMOSAN, SÜMER HOLDİNG Malatya işletmesi, SÜMER HOLDİNG Bakırköy işletmesi, SÜMER HOLDİNG Diyarbakır işletmesi, SÜMER HOLDİNG Çanakkale Deri işletmesi, SÜMER HOLDİNGE Ait 108 Adet Taşınmaz, SÜMER HOLDİNG Ortadoğu Teknopark A.Ş, SEKA Karacasu işletmesi, SEKA Ankara Alım Satım Binası Müdürlüğü, SEKA Ardanuç işletmesi Varlıkları, TÜGSAŞ, TÜGSAŞ Gemlik Gübre San.TAŞ, TÜGSAŞ-İGSAŞ HİSSELERİ % 100, TÜGSAŞ Urfa Depoları arazisi, TÜGSAŞ 23 taşınmaz, iGSAŞ Kütahya Gübre Varlıkları, TEKEL Alkolü içkiler San. A.Ş, TEKEL 60 adet taşınmaz, TEKEL İnegöl Kibrit Fabrikası T.A.Ş, TEKEL Gemlik Sun.ip. Mües. T.A.Ş, TEKEL Tuzluca Tuzlası, TEKEL Sekili Tuzlası, EBÜAŞ Samsun Soğuk Hava Deposu, EBÜAŞ Manisa Kombinası, EBÜAŞ Manisa Arsası, EBÜAŞa ait 101 adet taşınmaz, TDİ ANKARA FERİBOTU, TDİ Samsun Feribotu, PETKİM 2adet taşınmaz, TEDAŞ 1 arsa, 1 adet trafo binası, TEDAŞ 1 adet taşınmaz, ATAKÖY Turizm A.Ş., ATAKÖY Otelcilik A.Ş., ATAKÖY Marina ve Yat işletmesi, SÜMER HOLDİNG Beykoz işletmesi, SÜMER HOLDİNG İstanbul İmar LTD. Şti, SÜMER HOLDİNG 2 adet Taşınmaz, TDİ Karadeniz Gemisi, TEKEL Kristal Tuz Rafinerisi, TEKEL Kağızman Tuzlası, TEKEL 49 adet taşınmaz, TÜPRAŞ 2 adet taşınmaz, TDİ 1 Adet Taşınmaz, SEKA 5 Adet taşınmaz, KÖY HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ (Tasfiye Edildi), SSK Hastaneleri (Tasfiye Edildi), SSK Eczaneleri (Tasfiye Edildi), SEKA Kocaeli Fabrikası ve arsası, Sümer Holding Sarıkamış işletmesi, Sümer Holding Sivas Dokuma Fabrikası, Sümer Holding Manisa Pam. Men. A.Ş., Sümer Holding Makine Ve Teçhizat, Sümer Holding 32 Adet Taşınmaz, TÜGSAŞ Samsun Gübre Sanayi A.Ş., TEKEL 5 Adet Taşınmaz, Karayolları Araç Muayene istasyonları, DSİ ERCİYES Sosyal Tesisi, Bayındırlık Ve iskan Bakanlığı ERCİYES Sosyal Tesisi, Karayolları ERCiYES Sosyal Tesisi, TEKEL Sigara Fabrikaları, Sümer Holding Bergama Pamuk ipliği Fabrikası, TEKEL Sigara Fabrikalarına Ait Taşınmazlar, TEKEL Puro Fabrikaları, TEKEL Alkol işletmelerine Ait Taşınmazlar, Tercan Ayakkabı işletmesi, TCDD Mersin Limanı, Adapazarı Şeker Fabrikası, Ereğli Demir Çelik Fabrikası, İskenderun Demir Çelik Fabrikası, Ereğli Limanı, İskenderun Limanı, Yarımca Limanı, Yarımca Porselen Fabrikası,   Romanya’daki Silisli Sac Fabrikası, Divriği Demir Madeni,              Hekimhan Demir Madeni, Kırıkkale Çelik Çekme Boru Fabrikası, BORÇELİK, TÜPRAŞ, PETKİM, TÜRK TELEKOM, KIBRIS TÜRK HAVA YOLLARI, TÜGSAŞ Toros Gübre Fabrikası, TÜGSAŞ Tekirdağ, Tarsus, Fatsa Depoları, Seydişehir Eti Alüminyum A.Ş., OYMAPINAR BARAJI, ETİ Alüminyuma Ait Madenler, Emekli Sandığı Ankara Emek iş hanı, Emekli Sandığı İstanbul Hilton Oteli, İzmir Limanı, Boğaz köprüleri ve otoyollar.