Anayasa Mahkemesi (AYM), Ankara'nın Polatlı ilçesinde Teknik ve Endüstri Meslek Lisesi'nde öğretmenlik yaparken 2000 yılında hakkında açılan bir soruşturma sonucu görevine son verilen öğretmen Ali Kuş'un bireysel başvurusunu karara bağladı. Siyasi parti üyesi olduğu için devlet memurluğundan çıkarıldığını iddia eden Kuş'un başvurusunda mahkeme, oy çokluğuyla örgütlenme hakkının ihlal edildiğine karar verdi.

Göreve iade edilip tekrar memuriyetten çıkarıldı

2000 yılındaki soruşturmada devamsızlık nedeniyle memuriyetine son verilen Kuş, 2001 yılında Özgürlük ve Dayanışma Partisi'ne (ÖDP) üye olmuş, 2002 seçimlerinde partisinin Ankara'dan milletvekili adayı olmuş, 2004 yılında da partisinin Polatlı ilçe başkanlığı görevini yürütmüştü. 2008 yılında derece mahkemeleri Kuş'un memuriyetten çıkarılmasıyla ilgili kararı iptal etmiş ve Kuş mesleğe geri dönmüştü. Ancak göreve geri döndüğünde parti üyesi olduğu için Milli Eğitim Bakanlığı tarafından hakkında bir soruşturma daha açılmış ve 2009 yılında tekrar memuriyetten çıkarılmıştı.

Kuş'un kararın iptali talebiyle açtığı dava Ankara 2. İdare Mahkemesi tarafından siyasi partiye girmenin devlet memurluğundan çıkartılma cezası gerektirdiği belirtilerek 2009 yılında reddedilmişti. Karar Danıştay Onikinci Dairesi tarafından da 2012 yılında onanmıştı. Kuş'un karar düzeltme talebi de Daire tarafından 2017 yılında reddedilmişti. Kul da kararın kesinleşmesinin ardından 2017 yılında AYM'ye bireysel başvuru yapmıştı.

AYM: Çoğulcu demokrasi bağlamında hak eksenli yorumlanmalı

AYM kararında şunlar denildi:

“Anayasa'nın gerek örgütlenme özgürlüğünü güvence altına alan 33. maddesi gerekse devlet memurluğu ile siyasi parti üyeliğini bağdaştırmayan 68. maddesi, ancak çoğulcu demokrasinin geliştirilmesi bağlamında ve hak eksenli yorumlandığı takdirde işlevlerini tam olarak yerine getirebilir. Uygulamaya bakıldığında idarenin ve mahkemelerin söz konusu anayasal hükümleri özgürlükler lehine yorumlamalarının mümkün olduğu değerlendirilmiştir”

Ayrıca Kuş'un siyasi parti üyeliğinden istifa etmesi için makul süre verilmeden memurluktan çıkarılmasının örgütlenme özgürlüğünün ihlali olduğu belirtilen kararda şunlar vurgulandı:

“Başvuruda tespit edilen hak ihlallerinin sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden yargılama yapılmasında hukuki yarar vardır”

Kararın bir örneğinin yeniden yargılama yapılması için Ankara 2. İdare Mahkemesi'ne gönderilmesine karar verilirken Kuş'a 13 bin 500 lira manevi tazminat verilmesine hükmedildi.