Birleşik Amerika’nın bütçesi ve borç limiti konusundaki hararetli tartışmalar, dünya finans sisteminin Amerikan ekonomisine ve dolara bağımlılığını bir kez daha sergiledi. Günümüzde dolar tek bir rezerv parası olduğu için üzerine talep her zaman var.Böylece tüm dünya fiilen Birleşik Amerika’nın kreditörüdür. Fakat son bütçe krizinden doğru sonuçlar çıkarılırsa, böyle durumun sonsuza korunamayacağı bilincine varılabilir.
Dünya ticaretinde doların hakim durumunun tarihi, dünya para sisteminin oluşturulmuş olduğu 1970- yıllarına dayalı. O zaman doların kambiyo kurunu altına bağlamaktan vazgeçildi ve Amerikan para birimi fiilen bir çeşit borç senedi oldu. Ama dolar alışverişinin dallı budaklı altyapı sistemi oluşturulduğu, Amerikan ekonomisi dünyada en büyük olduğu ve Amerikan makamları ülkeye yatırımların çekilmesine yardımcı olmak için her şeyi yaptıkları için Amerikan para birimine güven korunuyordu. Amerikan ekonomisine yatırımlar,günümüzde toplam tutarı l7 trilyon doları aşmış borç yükümlülüklerinin satışı yoluyla da çekiliyor. Birleşik Amerika için yatırımların hayati önemi var. Çünkü harcamaları gelirlerini milyarlarca dolar aşıyor. Böyle model bir yandan güvene,öbür yandan da alterntivinin olmayışına dayalı. Bunun için dünya altın ve döviz rezervlerinden yarısından fazlasını dolar oluşturuyor. Bu arada Birleşik Amerika’nın borçları artmaktadır. Rusya Yüksek Ekonomi Okulu profesörü Aleksandr Abramov. Böyle durumun sonsuza devam etmesine imkan yok, dedi ve şöyle konuştu:
Yatırımcıların Birleşik Amerika’nın borçlarını ödeyecek halde artık olmadığı bilincine varmaları için sebepler olursa, doların mevzileri üzerine borcun büyük bir etki yapması olasıdır. En büyük risk te şudur: Birleşik Amerika’nın yakın ve orta vadede nasıl adımlar atacağını ve borcu azaltmak için neler yapacağını kimse bilemiyor. Enflasyonu teşvik etmekle ve dünya toplumu için nahoş olan diğer yollara başvunmakla bunu yapması olasıdır. Birleşik Amerika’nın bütçesini normalleştirmek için ne yapacağı, devlet borcunu azaltmak için nasıl strateji uygulayacağı sorusunun cevabı alınmadıkça bu dünya finans sistemi için ciddi risk kaynağı olacak.
Kısa vadede Reyting derecelendirme ajansları tarafından dünya finans sistemine darbe indirilmesi olasıdır. Birleşik Amerika, 2011 yılının bütçesi konusundaki tartışmalar sonucunda Standart&Poor’un derecelendirme sistemine göre göre en yüksek reyting notu kaybetti. Bir zaman önce Fitch ajansı da daha düşük reyting notu alabileceğine dair bunu uyarıldı. Ancak Birleşik Amerika’daki ekonomik azalmanın daha da ciddi sonuçları olabilir. Bir finans balonu daha patlak verirse piramidin sarsılıp düşmesi pek muhtemel.
Nobel ekonomi ödülü sahibi Edmund Felps’in bir zaman önce kaydettiği gibi, Birleşik Amerika’daki ekonomik büyümenin oranı azalmaya başladı. Edmund Felp’a göre, inovasyon ekonomisi olması,Amerikan ekonomisinin bir özelliğiydi. Ama günümüzde bu özelliği geçmişe karışıyor. Günümüzde sadece kısa vadeli sorunları çözüme bağlayabilen bürokratlaşmış, hantal oluyor. Dünya, Ekim ayının ilk yarısında durumun gerçekten böyle olduğunu gördü. Vaşington, bütçe açığı ve astronomik devlet borcu gibi kilit önemdeki sorunları çözemediğinden defolt tehlikesiyle karşı karşıya geldi.
Rusya'nın Sesi / 02.11.13
