Yaz aylarının gelmesiyle birlikte mevsimlik tarım işçilerinin yaşadığı kölece çalışma koşulları da başladı. Her ne kadar tarım işçilerinin yaşadığı bu sorunlar diğer mevsimlerde sürse de, özellikle yaz aylarında katlanarak devam ediyor. Kürt illerinden on binlerce tarım işçisi, aileleriyle birlikte Ege, Karadeniz ve Çukurova bölgesine göç ediyor.
Tarım işçileri sadece ücret, sigorta, barınma, sağlık sorunları yaşamıyor. Yaşanan iş cinayetleri tarım işçilerinin çalışma koşullarının ne kadar riskli olduğunu gösteriyor. Ya tıka basa dolduruldukları kamyonetlerin kaza yapması sonucu, ya da çalışırken yaşamlarını yitiriyorlar. Aynı zamanda örgütsüz olmaları nedeniyle de çalışma koşullarını düzene sokacak bir mücadele aracından mahrum kalıyorlar. Kurulan dernekler ise daha çok dayıbaşları tarafından yönlendiriliyor ve tarım işçilerinin ihtiyaçlarından çok kendi ihtiyaçları çerçevesinde girişimlerde bulunuyorlar. Bir diğer önemli sorun ise mevsimlik tarım işçilerinin Kürt olmaktan kaynaklı gördükleri baskılardır. Ülkede estirilen şovenizm rüzgârından, ırkçı saldırganlıktan gittikleri illerde fazlasıyla etkileniyor ve saldırıya uğruyorlar. Hatta polis ve asker tarafından zorla il dışına çıkarılabiliyorlar.
Sermaye devletinin Suriye politikasının bir sonucu olarak artık Suriyeliler de tarım işçiliği yapıyor. Suriyeli işçiler diğer iş kollarında olduğu gibi sermaye tarafından yine ucuz iş gücü olarak değerlendiriliyor. Mevsimlik tarım işçilerinin daha çok kadın olması ise çok yönlü sorunları gündeme getiriyor. Tarım işçisi kadınların yaşadıkları sıkıntılar sadece çalışmanın zorluğu değil. Aynı zamanda kadın olmaktan kaynaklı birçok sorun yaşıyorlar. Bu sorunlar arasında tacize, tecavüze maruz kalmaları da bulunuyor. Yine aileleriyle birlikte çalışılacak yerlere giden tarım işçilerinin çocukları da hem küçük yaşta sömürülüyorlar, hem de en çok ihtiyaç duydukları bir dönemde sağlık, barınma ve eğitim hakkından mahrum kalıyorlar.
Kölece çalışma koşullarıyla gündeme gelen mevsimlik tarım işçilerinin yaşadığı sorunlara sermaye devleti tarafından sözde çözümler bulunmuyor değil. Kısa bir süre önce Resmi Gazete’de yayımlanan Başbakanlık Genelgesi ile mevsimlik tarım işçisi olarak çalışmak amacıyla bulundukları illerden başka illere giden tarım işçilerinin ve ailelerinin bu süreçte yaşadığı “sorunların giderilmesine” yönelik çalışma başlatıldığı açıklandı. ‘Son başbakan’ Binali Yıldırım imzasıyla yayımlanan genelgede, mevsimlik tarım işçilerinin yaşadığı sorunların giderilmesine yönelik çalışmalar 36 maddede sıralandı. Barınma sorunundan sosyal yaşamlarına, sağlık sorunlarından eğitime kadar birtakım düzenlemelerden bahsediliyor.
Yine yapılan açıklamaya göre valilikler bünyesinde, vali tarafından görevlendirilecek vali yardımcısı başkanlığında eylem planının hazırlanması, uygulanması ve izlenmesi ile görevli, sekretaryasını Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüklerinin yapacağı ve İl Emniyet Müdürlükleri, İl Jandarma Komutanlığı, Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlükleri, Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlükleri, Sosyal Güvenlik Kurumu İl Müdürlükleri, Büyükşehir Belediyesi, olmayan yerlerde ise mülki idare amirinin uygun gördüğü belediye temsilcilerinden oluşan mevsimlik tarım işçileri bürosu kurulacak.
Sermaye devletinin icra makamı AKP’yi bu girişimlerde bulunmaya iten şey mevsimlik tarım işçilerinin artık gözlerden saklanamayan kötü çalışma koşullarıdır. Atılan bu “resmi adımlarla” sorunların çözülmesine yardımcı olunacağı izlenimi yaratılmak isteniyor. Ancak AKP’nin bu göstermelik çözüm paketi inandırıcılıktan fazlasıyla uzak. Her şeyden önemlisi tarım işçilerinin ücretine, sosyal haklarına, can güvenliğine dair hiçbir şey yok bu maddeler arasında.
Bahsedilen denetleme mekanizmasına gelince… Bırakın ücra yerlerdeki tarım alanlarında yapılan denetleme komikliğini, bizzat işçiler kent merkezlerindeki fabrikalarda ve sanayi bölgelerinde sözde denetimlerin nasıl yapıldığını çok iyi biliyor. Ama bu tarım işçilerine yönelik hiçbir adım atmadıkları anlamına da gelmiyor! Her şeyden “önemlisi” uygulanması için denetimde bulunacakları tek yenilik tarım işçilerinin inanç ve ibadetlerini yerine getirebilmeleri için alacakları önlemlerdir. Zira il müftülüklerince mevsimlik tarım işçileri ve ailelerinin inanç ve ibadet ihtiyaçlarının karşılanması için gerekli tüm tedbirler yerine getirilecekmiş.
Sonuç olarak, mevsimlik tarım işçilerini yine bu yaz sıcaklarında gün ışımadan başlayan kölece çalışma koşulları, güvencesiz, sağlıksız çalışma ve yaşam koşulları bekliyor.
